Domicilieplicht: wanneer overmacht?

Sanctie bij schending domicilieplicht
Korting bij aankoop gezinswoning. Elk gewest kent gunstregimes inzake registratierechten voor de aankoop van de gezinswoning. In Vlaanderen gaat het om een verlaagd tarief van 3% (eventueel 1%) i.p.v. 12%. In Wallonië is er de vrijstelling – het zgn. abattement – op de eerste schijf van € 20.000 en een klein beschrijf van 5% of 6% i.p.v. 12,5%. In Brussel betaalt men geen registratierechten op de eerste schijf van € 175.000, als de aankoopprijs lager is dan € 500.000.

Wel tijdig domicilie nemen! Een voorwaarde voor die gunstmaatregelen is wel dat u zich binnen een termijn van drie jaar (Vlaanderen en Wallonië) of twee jaar (Brussel) na de notariële aankoopakte inschrijft op het adres van die woning.

Let op!  In Wallonië en Brussel moet u er vervolgens ook voldoende lang wonen (respectievelijk twee en vijf jaar). In Vlaanderen geldt er geen minimumtermijn.

Sanctie? Voldoet men niet (meer) aan de domicilieplicht, omdat men er niet (tijdig) gaat wonen of omdat men er niet lang genoeg gewoond heeft, dan verliest de koper zijn recht op het verlaagde tarief of abattement. Men zal dus bijkomende registratierechten moeten betalen en in bepaalde gevallen wordt er zelfs een boete opgelegd.

Geen sanctie als overmacht!
Uitweg via overmacht. Men kan echter ontsnappen aan die extra registratierechten (en eventuele boete) als men overmacht kan inroepen.

Door fiscus aanvaard in specifieke situaties.
De fiscus aanvaardt dat onder meer bij een wijziging van de gezinstoestand van de kopers (bv. een relatiebreuk), bij financiële moeilijkheden, bij overlijden, bij ernstige ziekte of ongeval van de kopers, of van de kinderen die met hem samenwonen op hetzelfde adres.

Bij overmacht ontsnapt de koper aan de fiscale meerkost wegens schending van de domicilieplicht. De fiscus aanvaardt overmacht in specifieke situaties zoals een relatiebreuk of bij ernstige ziekte, ongeval of overlijden van de koper of diens inwonende kinderen. Daarnaast kan de rechter overmacht ook aanvaarden bij een ongelukkige samenloop van omstandigheden, die niet te wijten is aan de koper.